Het Vinkje, Hamvragen (ingekort)

MVO-rapportenfabriek Schuttelaar organiseerde op 21 april 2016 het “Vinkjes Debat”. Ondanks onze uitgesproken mening over de Vinkjes was er vanuit Het Ministerie van Tegenspraak geen afvaardiging.

Deze keer was het de wens van de industrie om vanuit Schuttelaar (de eigenaar van o.a. Het Vinkje, JOGG, de stichting Ikkiesbewust en de JOGG substichting Vrienden van Gezond Gewicht) om anders dan de afgelopen 20 jaar de indruk te wekken ook ‘tegenstanders’ aan het woord te laten.

Mijn indruk was echter dat dit geen echt debat zou worden maar meer een bijeenkomst die kon dienen als Kodak-momentje om te laten zien dat Schuttelaar niet, zoals de afgelopen 20 jaar, Tegenspraak stug negeert. Want tot nog toe wordt rumoer uit de samenleving per definitie niet verwerkt in verslagen over bijeenkomsten. Die verslagen zijn een opsomming van Cherry-picked succesjes. Want als je voor veel geld MVO-greenwasher Schuttelaar inhuurt wil je natuurlijk wel een leuk verhaal krijgen.

Zoals de MVO jaarverslagen van hun “partners” zoals bijvoorbeeld JOGG, Het Vinkje en de MVO-tak van Coca-Cola, de Federatie Nedelandse Levenmiddelen Industrie FNLI en bijbehorende andere té grote bedrijven.

En ja hoor, via deze link is te lezen: Het Vinkjes Debat heeft het doel… om ook in de toekomst succesvol te blijven…
Dit debat draagt dus ten onrechte de naam “debat” en is een ouderwets Schuttelaar PR-feestje met als enige doel het verdienmodel te verdedigen en veilig te stellen.

Waarom is het zo belangrijk om het Vinkje door te laten modderen?

De internationale doorverkoop van het merk “Het Vinkje” is het primaire doel en dat mag niet in gevaar gebracht worden. Deze internationale uitrol berust op de mythe van het succes van het Vinkje in NL. Hetzelfde geldt voor het Schuttelaar & partners gezondheids keurmerk “JoGG” (Internationale merknaam  : Epode®)

Hoe kom ik tot deze inschatting? 

De debatvragen worden namelijk beperkt tot deze drie:

We kondigden al eerder aan dat het debat zal gaan over drie vragen:

1) – wat deed Vinkje goed?

2) – wat deed Vinkje fout?

3) – hoe moet Vinkje veranderen om het in de toekomst beter te doen?

Dit klinkt niet als een juiste insteek voor een debat met open uitkomst maar meer naar Noord Koreaanse toestanden of de jaarlijkse bijeenkomst van Putin met een strak programma.
Het doet mij dan ook een beetje teveel denken aan de door Schuttelaar georganiseerde jaarlijkse terugkerende ‘JoGG Balanstops’ (2005-2015)

JoGG’ers & partners ( bedrijfsleven, overheid en semi-overheid) kwamen daar met een aantal met de hand geselecteerde “burgers” (burgerinitiatieven ) bij elkaar om:

  1. De jaarlijks verschijnende JoGG / Schuttelaar jaarverslagen te vieren maar ook om
  2. Gezellig “samen te denken” middels hippe workshops en werkgroepjes

Dat alles natuurlijk van uw belastinggeld.

In de hoop op een participatie-opdracht deed men braaf mee en werden de vragen nooit te scherp gesteld. Het moest allemaal positief zijn. Met stippen voor verantwoording afleggen veilig ver weg op de horizon.
Het moest bij het in beeld brengen van positieve pilots blijven maar vooral niet in de buurt komen van voor de PPS-partijen storend beleid tegen  drank en snoep of over in de buurt van scholen komen. VWS heeft namelijk al jaren structureel last van beleidsangst.

De geïnteresseerden, deels verontwaardigde burgers, schooldirecteuren of burgerinitiatieven zoals ook ik destijds namens Tijd voor Eten, konden even hun woordje doen maar in het vervolg werd de inbreng van burgers netjes niet gebruikt.

Ik had keer op keer ergens in februari in voorbereiding op de balanstops weer even de illusie dat de lessen wellicht verwerkt zouden worden maar in het vervolg werd er stug en netjes niets mee gedaan.

De jaarverslagen van deze JoGG & Convenanten bijeenkomsten (2005 – 2015) zijn inmiddels niet meer na te lezen omdat alle informatie over Convenanten en JoGG met de komst van de nieuwe JoGG website in 2016 naar de digitale prullenmand zijn verplaatst wat eigenlijk best schandalig is.

Met de komst van de stichting Jongeren op Gezond Gewicht (Schuttelaar) en de opvolger van dat programma JoGG in 2015 stopten de balanstops en wordt nu in maart het door JoGG & partners georganiseerde #kennisfestival gevierd. Zelfde laken, zelfde slimme communicatiemannen in pak.

Waarom maak ik me eigenlijk zo druk over JoGG en Het Vinkje vraagt u zich inmiddels af? Dat komt omdat JoGG het enige ministerieel geaccrediteerde obesitaspreventie-programma is waar sinds 2005 100% van het obesitaspreventiebudget van VWS naar toe gaat. Van 2005 tot 2033 gaat het jaarlijks om 3,5 miljoen PLUS het onderzoeksbudget, dus minstens 100 miljoen euro, zonder resultaat, terwijl dat geld heel goed gebruikt zou kunnen worden om, bijvoorbeeld, op scholen belangrijk gezondheidswerk te kunnen doen.

Terug naar Het Vinkjes debat

Ik ben heel benieuwd naar wie er zoal in de zaal zitten straks om tegengas te geven. Vanuit de wetenschap hoeven we niet veel te verachten want die zit met z’n  langjarige onderzoeksprogramma’s vanuit het Sarphati Insitute (inmiddels tot 2023) fijn te evalueren en wil vooral geen ruzie met het Ministerie van VWS of het Voedingscentrum, die hun onderzoeken financieren. We verwachtten eigenlijk dat de crème de la crème van de voedselwetenschap net als oud Shelltopman van der Veer op zijn pensioen wacht en dan “een boekje open zal doen” over de macht van de levensmiddelenlobby.

We hebben nu even geen zin om te luisteren naar precies de juiste kritische noot op het podium in Nederland maar gewoon weer de “bewustwordingscampagnes zijn uiterst effectief in Zwolle”-verhalen op het buitenlandse podium. Wat is eigenlijk de rol van de wetenschap? Lid zijn van de wetenschappelijke raad achter JoGG, het Vinkje, langjarige nutteloze evaluatietrajecten van door CoCaCola bedachte bewustwordingscampagnes? Is het om EU-subsidies veilig te stellen? Is het gewoon een verdienmodel geworden, het bedrijfsleven betaalt beter dan de overheid?

De industrie zal natuurlijk niet komen mopperen want die verdienen goud geld met hun Chocomel met Vinkje en ze gaan natuurlijk niet op hun eigen feestje mopperen.

En de Foodbloggers komen ook niet mopperen want die zitten te wachten op betaalde opdrachten om een leuk boekje voor het voedingscentrum of het Ministerie van VWS te mogen schrijven.

Het wordt dus een zorgvuldig geënsceneerd toneelstukje in een zaaltje waar “Tegenspraak” in goede banen geleid wordt zodat alle verdienmodellen precies genoeg spreektijd krijgen en er weer net genoeg veilige stippen op de horizon staan.

Schuttelaar houdt zo dus eigenlijk de regie over de Tegenspraak.

De input die het Ministerie van Tegenspraak aan de organisatie mee zou willen geven (maar we komen dus niet) is deze:

Waarom wordt de Hamvraag niet gesteld?

De hamvraag is waarom de overheid überhaupt doorgaat met de Vinkjes. Het is allang duidelijk dat de burger ze niet snapt. Wat moet iemand met doosjes rozijntjes die de verstandige keuze zijn in deze productgroep? Welke productgroep, die van “rozijnvriendjes”? What the Fuck?

De hamvraag is dus:

Hoe krijgen we die fokking vinkjes weg? 

Het antwoord is: niet. De overheid (minister Schippers) kiest keer op keer voor de belangen van bedrijven. En de vage beloften van minder zout, minder suiker. Die keer op keer niet waargemaakt worden.

Hoe kan dit? De overheid dient toch te zorgen voor haar burgers? Dat was destijds de reden dat we de macht van de koningen hebben ingeperkt (bij de Akte van Verlatinghe, in 1581 om precies te zijn, hebben we de macht van Filips de Tweede ingeperkt, een staatshoofd dient zijn land en niet andersom!)

Maar die les zijn ze daar in Den Haag een beetje aan het vergeten. In plaats van de burger dienen ze de macht van de bedrijven. Vanuit het gelóóf (op ervaring berust dit beslist niet) dat die bedrijven vanzelf het belang van ons land en dús van de burger zullen dienen. Maar ondertussen beginnen die bedrijven onze overheid over te nemen. Zo is het Voedingscentrum een legitimatievoertuig geworden, gesponsord door de industrie om alles wat Unilever en Nestlé “voedsel” noemen legaal in de winkel te mogen verkopen.

De overheid noemt zich “terugtredend”. En ja, ze treden terug, ten opzichte van de bedrijven. Want de terugtredende overheid is ten ene male niet in staat effectief op te treden tegen de lobbykracht van het agro-industriële complex. Maar ten opzichte van de burger is de overheid allesbehalve terugtredend: zo krijgt de burger alle shitload op zijn bord.

Overgoten met een forse saus van ideologie. Deze ideologie laat ons geloven dat wij zelf de keuzes maken. Terwijl, wat valt er nog te kiezen? Wie begrijpt er nog iets in voedingsland, waarin zelfs alle professoren met elkaar de vloer aanvegen?

Dus, als we dan toch bij de Vinkjes blijven, dan stellen we een nieuw vinkje voor.

DE RODE VINK

Gewoon driekwart van de zooi die in de supermarkt én daarbuiten te koop is, voorzien van een label met:

Pas op, bedacht eten, alleen in geval van nood nuttigen!! 

Als je dat durft, dan ben je een overheid die opkomt voor de gezondheid van haar burgers. Mars en CocaCola kunnen heel goed hun eigen broek ophouden, daar hebben ze geen door de overheid betaalde Groene en Blauwe Vinkjes voor nodig.

Waarom geen verbod op frisdrank en snacks in scholen? Die hebben we toch ook niet op lagere scholen? Gewoon doortrekken die lijn: in onderwijsinstellingen geen fast food.

Maar ja, dat wordt natuurlijk direct van tafel geveegd. Zolang je met gezond-verstandvragen in de hoek geduwd wordt van het voedseljihadisme is er geen ruimte voor echte Tegenspraak op Vinkjeswitwascongressen. Maar wij van het Ministerie van Tegenspraak willen best tien stapjes minder radicaal: Het Stoplicht van Lubach

Kijk, dan maak je al meters.

Het wordt tijd voor een gezonde overheid.

Wat zouden de lessen uit het bovenstaande kunnen zijn?

Als je voedingsbeleid echt wilt beïnvloeden moet je eerst snappen hoe beleid NIET tot stand komt.

Het wordt tijd voor Tegenspraak.

Want zonder Tegenspraak geen Samenspraak.

Met vriendelijke groet,

Doris Voss, Minister van Tegenspraak

Lars Boelen, Minister van Tegenspraak

Mieke van Stigt, Minister van Taalpurisme

VinkjeOverzicht3* kantoren Schuttelaar in Den Haag, Wageningen, Brussel …… (en binnenkort andere lobbyhoofdsteden?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.